Potrącenia komornicze ze świadczenia rehabilitacyjnego

Pracownikowi po długotrwałym zwolnieniu lekarskim zostało przyznane świadczenie rehabilitacyjne. Wynagrodzenie za pracę oraz zasiłek chorobowy zostały zajęte przez komornika. Czy możemy dokonywać potrąceń również ze świadczenia rehabilitacyjnego?

Tak. Do egzekucji ze świadczeń pieniężnych przysługujących z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa stosuje się przepisy o egzekucji ze świadczeń przewidzianych w przepisach o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników i ich rodzin. Tak wynika z art. 833 § 5 K.p.c. oraz art. 10 § 3 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2016 r. poz. 599 z późn. zm.).

W myśl powołanych przepisów, przy dokonywaniu potrąceń ze świadczeń pieniężnych przysługujących z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tj. zasiłku chorobowego, opiekuńczego, macierzyńskiego oraz świadczenia rehabilitacyjnego) stosuje się przepisy ustawy emerytalnej. Z wymienionych świadczeń - po odliczeniu składki na ubezpieczenie zdrowotne oraz zaliczki i innych należności z tytułu podatku dochodowego - potrąca się m.in. sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych:

na zaspokojenie należności alimentacyjnych, do wysokości 60% kwoty zasiłku,
na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne, do wysokości 25% kwoty zasiłku.

W razie wystąpienia zbiegu potrąceń, w pierwszej kolejności dokonuje się potrąceń sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie należności alimentacyjnych, a w drugiej - należności innych niż alimentacyjne.

W przypadku zbiegu potrąceń należności alimentacyjnych z innymi, potrącenia nie mogą łącznie przekraczać 60% kwoty zasiłku, przed odliczeniem miesięcznej zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych (art. 140 ust. 6 pkt 1 lit. a i ust. 7 ustawy emerytalnej). Jeśli potrącenia obejmują tylko inne należności, kwota potrącenia nie może przekroczyć 25% świadczenia (zasiłku) - por. ust. 382 komentarza ZUS do ustawy zasiłkowej.

Zwracamy uwagę! Wysokość części świadczenia podlegającego potrąceniom i egzekucji ustala się od kwoty świadczenia przed odliczeniem miesięcznej zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych (por. ust. 383 komentarza ZUS do ustawy zasiłkowej).

Ważne: Przy potrącaniu lub egzekwowaniu sum ustalonych na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie należności alimentacyjnych wraz z kosztami i opłatami egzekucyjnymi oraz sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na zaspokojenie należności innych niż alimentacyjne, wolna od potrąceń i egzekucji jest kwota zasiłku w części odpowiadającej 50% kwoty najniższej emerytury.

Od 1 marca 2016 r. do 28 lutego 2017 r. kwota wolna od potrąceń, o której mowa wyżej, wynosi 441,28 zł (882,56 zł x 50%).

Kwoty wolne od potrąceń z wynagrodzeń
i zasiłków podajemy w serwisie
www.wskazniki.gofin.pl

W sytuacji, gdy zasiłek lub świadczenie rehabilitacyjne są wypłacane za część miesiąca, kwota wolna od potrąceń podlega proporcjonalnemu zmniejszeniu. Przy obliczaniu proporcjonalnej kwoty zasiłku wolnej od potrąceń należy, analogicznie jak przy obliczaniu dziennego zasiłku, podzielić ją przez 30 i pomnożyć przez liczbę dni, za które świadczenie jest wypłacane. Gdyby więc zasiłek lub świadczenie rehabilitacyjne były wypłacane za część miesiąca, np. 20 dni, to kwota wolna od potrąceń niealimentacyjnych wyniosłaby 294,19 zł, tj. 441,28 zł : 30 x 20 dni.

W świetle powyższego, przed dokonaniem potrącenia komorniczego ze świadczenia rehabilitacyjnego należy:

ustalić wysokość przysługującego świadczenia za dany miesiąc (dni miesiąca), a następnie
określić dopuszczalną kwotę potrącenia oraz kwotę wolną od potrąceń.

Przykład

Podstawę wymiaru świadczenia rehabilitacyjnego, przyznanego pracownikowi na 12 miesięcy, począwszy od 1 grudnia 2016 r., stanowi kwota 3.365,31 zł. Świadczenie przez pierwsze 90 dni przysługuje w wysokości 90% podstawy wymiaru, zatem jego stawka dzienna wynosi 100,96 zł (3.365,31 zł x 90% : 30). Świadczenie zostało zajęte na poczet wierzytelności niealimentacyjnych. Za okres od 1 do 31 grudnia 2016 r. kwota świadczenia rehabilitacyjnego wyniosła 3.129,76 zł, tj. 100,96 zł x 31 dni. W celu ustalenia kwoty potrącenia (przyjmując, że pracownik złożył PIT-2) pracodawca:

oblicza kwotę "netto" świadczenia: (3.130 zł x 18%) - 46,33 zł = 517,07 zł, po zaokrągleniu 517 zł; 3.129,76 zł - 517 zł = 2.612,76 zł,
ustala dopuszczalną kwotę potrącenia: 3.129,76 zł x 25% = 782,44 zł,
ustala kwotę wolną od potrąceń: 882,56 zł x 50% = 441,28 zł.

Potrącenie dopuszczalnej kwoty 782,44 zł nie narusza kwoty wolnej (1.830,32 zł > 441,28 zł), zatem pracownikowi potrącono pełną kwotę. Świadczenie rehabilitacyjne po dokonaniu potrącenia wynosi: 2.612,76 zł - 782,44 zł = 1.830,32 zł.

Zwracamy uwagę! Zgodnie z ustawą z dnia 21 października 2016 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. poz. 2036), kwota wolna od potrąceń na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne wraz z kosztami i opłatami egzekucyjnymi zostanie podwyższona i będzie wynosić 75% najniższej emerytury lub renty. Przepis ten wejdzie w życie z dniem 1 lipca 2017 r.