Gazeta Podatkowa nr 21 (1271) z dnia 14.03.2016

Kto może otrzymać 500 zł na dziecko?

Z dniem 1 kwietnia 2016 r. rozpocznie się realizacja programu "Rodzina 500+". W ramach tego programu rodzice i opiekunowie będą mogli otrzymywać po 500 zł miesięcznie na drugie i kolejne dziecko w wieku do ukończenia 18 lat niezależnie od dochodu rodziny, a także na pierwsze lub jedyne dziecko po spełnieniu kryterium dochodowego. Świadczenie wychowawcze będzie wypłacane przez urzędy miasta lub gminy na wniosek złożony przez osoby uprawnione.

Celem świadczenia wychowawczego jest częściowe pokrycie wydatków związanych z wychowywaniem dziecka, w tym z opieką nad nim i zaspokojeniem jego potrzeb życiowych.

Zasady jego wypłacania zostały określone w ustawie z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz. U. poz. 195), zwanej dalej ustawą.

Dla kogo?

Świadczenie wychowawcze przysługuje matce, ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka. Chodzi tu zarówno o obywateli polskich, jak i - spełniających warunki określone w art. 1 ust. 2 pkt 2 ustawy - cudzoziemców, o ile zamieszkują na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres, w jakim mają otrzymywać świadczenie wychowawcze.

W przypadku zbiegu prawa rodziców, opiekunów prawnych dziecka lub opiekunów faktycznych dziecka do świadczenia wychowawczego, wypłaca się je temu z rodziców lub opiekunów, który faktycznie sprawuje opiekę nad dzieckiem.

Gdy opieka nad dzieckiem sprawowana jest równocześnie przez oboje rodziców, opiekunów prawnych dziecka lub opiekunów faktycznych dziecka, świadczenie wychowawcze wypłaca się temu, kto pierwszy złoży wniosek.

Jeśli natomiast po złożeniu wniosku o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego przez rodzica, opiekuna prawnego lub faktycznego dziecka drugi rodzic lub opiekun dziecka złoży wniosek o ustalenie prawa do świadczenia wychowawczego w związku z opieką nad tym samym dzieckiem, organ właściwy ustali, kto sprawuje opiekę. W tym celu organ właściwy może zwrócić się do kierownika ośrodka pomocy społecznej o przeprowadzenie rodzinnego wywiadu środowiskowego, o którym mowa w ustawie o pomocy społecznej.

Na które dziecko?

Świadczenie wychowawcze bez względu na wysokość dochodu rodziny przysługuje na drugie i kolejne dziecko w rodzinie.

Świadczenie wychowawcze należne jest do dnia ukończenia przez dziecko 18. roku życia.

Kwota należnego świadczenia rodzicielskiego wynosi 500 zł miesięcznie na dziecko w rodzinie. Przy czym w przypadku:

• urodzenia dziecka,
   
• ukończenia przez dziecko 18. roku życia lub
   
• gdy dziecko, zgodnie z orzeczeniem sądu, jest pod opieką naprzemienną obojga rodziców rozwiedzionych, żyjących w separacji lub żyjących w rozłączeniu,

ustala się kwotę świadczenia wychowawczego przysługującą za niepełny miesiąc; kwotę 500 zł dzieli się wówczas przez liczbę wszystkich dni kalendarzowych w tym miesiącu, a otrzymaną kwotę mnoży się przez liczbę dni kalendarzowych, za które to świadczenie przysługuje. Otrzymaną wartość zaokrągla się do 10 groszy w górę.

Rodziny, w których dochód (w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych) nie przekracza kwoty:

• 800 zł na osobę lub
   
• 1.200 zł na osobę - w rodzinach wychowujących niepełnosprawne dziecko,

otrzymają świadczenie wychowawcze również na pierwsze dziecko.

Przy czym za pierwsze dziecko w rozumieniu ustawy uznaje się jedyne lub najstarsze dziecko w rodzinie w wieku do ukończenia 18 lat. W przypadku dzieci urodzonych tego samego dnia, miesiąca i roku (np. bliźniaków, trojaczków), będących najstarszymi dziećmi w rodzinie w wieku do ukończenia 18 lat życia, za pierwsze dziecko uznawane jest jedno z tych dzieci wskazane przez osobę ubiegającą się o świadczenie.

Na wniosek

Program ruszy z dniem 1 kwietnia 2016 r. Wówczas urzędy gminy lub miasta rozpoczną przyjmowanie wniosków w sprawie przyznania świadczenia wychowawczego. Będą mogły być one złożone w formie pisemnej lub elektronicznej.

Prawo do świadczenia wychowawczego ustalane będzie na okres od dnia 1 października do dnia 30 września roku następnego, przy czym nie wcześniej niż od miesiąca, w którym wpłynął wniosek z prawidłowo wypełnionymi dokumentami. Wyjątek będzie stanowił pierwszy okres, który rozpocznie się z dniem wejścia w życie ustawy i zakończy 30 września 2017 r. Co więcej, dla zachowania uprawnień do świadczenia od pierwszego dnia, stosowny wniosek trzeba będzie złożyć w terminie 3 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy.

Bez uprawnień

Świadczenie wychowawcze nie będzie jednak przysługiwało, jeżeli:

• dziecko pozostaje w związku małżeńskim,
   
• dziecko zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie albo w pieczy zastępczej,
   
• pełnoletnie dziecko ma ustalone prawo do świadczenia wychowawczego na własne dziecko,
   
• członkowi rodziny przysługuje za granicą na dziecko świadczenie o podobnym charakterze do świadczenia wychowawczego, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy międzynarodowe o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.