Gazeta Podatkowa nr 75 (907) z dnia 17.09.2012

Kiedy oświadczenie zamiast zaświadczenia na potrzeby świadczeń rodzinnych?

Osoby zainteresowane otrzymaniem świadczeń rodzinnych mają możliwość, począwszy od 1 lipca 2011 r., zastąpienia wymaganych dotychczas zaświadczeń własnym oświadczeniem, które musi jednak spełniać określone wymogi. Przy czym ułatwienie to dotyczy tylko niektórych zaświadczeń.

Oświadczenia o dochodzie

Pierwszą grupę zaświadczeń, które mogą być zastąpione oświadczeniem wnioskodawcy, stanowią dokumenty potwierdzające wysokość osiąganego dochodu, która istotna jest przy ustalaniu uprawnień do zasiłku rodzinnego. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne w § 2 ust. 2 pkt 6 informuje, że w celu udokumentowania dochodów mogą być złożone następujące oświadczenia członków rodziny o:

• dochodzie podlegającym opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27, 30b, 30c i 30e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,
   
• dochodzie opodatkowanym na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne,
   
• dochodzie niepodlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych,
   
• wielkości gospodarstwa rolnego wyrażonej w hektarach przeliczeniowych ogólnej powierzchni,
   
• wysokości składek na ubezpieczenie zdrowotne.

W oświadczeniach tych podaje się wartości z roku kalendarzowego poprzedzającego okres zasiłkowy. Przypomnijmy, że okres zasiłkowy rozpoczyna się 1 listopada danego roku i trwa do 31 października roku następnego (art. 3 pkt 10 ustawy o świadczeniach rodzinnych). Oznacza to, że przy staraniach o świadczenia rodzinne na okres rozpoczynający się 1 listopada 2012 r. należy podać informacje dotyczące dochodów z roku 2011.

Potwierdzenie nauki w szkole

Oświadczeniami można również zastąpić obowiązujące przed 1 lipca 2011 r. zaświadczenia wystawiane przez szkołę lub szkołę wyższą. Do wniosku o zasiłek rodzinny można aktualnie dołączyć własne oświadczenie o:

• uczęszczaniu dziecka do szkoły - w przypadku, gdy dziecko ukończyło 18. rok życia,
   
• uczęszczaniu do szkoły wyższej - w przypadku osoby uczącej się lub osoby legitymującej się orzeczeniem o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności.

Z kolei przy staraniach o dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania, zamiast zaświadczeń można złożyć następujące oświadczenia:

• o uczęszczaniu dziecka do szkoły poza miejscem zamieszkania,
   
• potwierdzające tymczasowe zameldowanie ucznia poza miejscem zamieszkania.

Kiedy jeszcze oświadczenie?

Z omawianego ułatwienia mogą również skorzystać osoby starające się o dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego. Za pomocą stosownych oświadczeń mogą one dokumentować:

• termin oraz okres, na jaki został udzielony urlop wychowawczy, a także fakt pozostawania w stosunku pracy przez co najmniej sześć miesięcy bezpośrednio przed uzyskaniem prawa do wspomnianego urlopu,
   
• zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych, o ile osoba ubiegająca się podlega tym ubezpieczeniom - w takim przypadku należy też dołączyć imienny raport miesięczny potwierdzający odprowadzenie składek na ubezpieczenia społeczne z miesiąca poprzedzającego miesiąc złożenia wniosku o dodatek,
   
• niekorzystanie przez więcej niż 5 dni w tygodniu z całodobowej opieki nad dzieckiem umieszczonym w placówce zapewniającej całodobową opiekę, w tym w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym.

O czym warto pamiętać?

Z art. 23 ust. 5c ustawy o świadczeniach rodzinnych wynika, że składając jedno z omawianych oświadczeń należy umieścić na nim klauzulę o następującej treści: "Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia". Zastępuje ona pouczenie o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań. Klauzula taka znajduje się na wzorach poszczególnych oświadczeń, które stanowią załączniki do wymienionego rozporządzenia.

Wzory oświadczeń dostępne są na stronie internetowej naszego Wydawnictwa: www.gofin.pl.

Wypełniając oświadczenia trzeba wziąć pod uwagę, że organy wypłacające świadczenia rodzinne mają prawo do sprawdzania i weryfikowania informacji w nich zawartych. Podanie nieprawdziwych danych, oprócz odpowiedzialności karnej, spowoduje wstrzymanie wypłaty danego świadczenia i konieczność zwrócenia wypłaconych już kwot, które potraktowane zostaną jako świadczenia pobrane nienależnie. Kwoty te będą powiększone o ustawowe odsetki i podlegają egzekucji w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Należy również pamiętać, że w razie wystąpienia zmian w danych podanych w oświadczeniu trzeba poinformować o nich organ realizujący świadczenia. Obowiązek ten wynika z art. 25 ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych, który stanowi, że w przypadku wystąpienia zmian w liczbie członków rodziny, uzyskania dochodu albo innych zmian mających wpływ na prawo do świadczeń rodzinnych, osoba uprawniona jest zobowiązana do niezwłocznego powiadomienia o tym organu wypłacającego dane świadczenie.
 

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 28.11.2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2006 r. nr 139, poz. 992 ze zm.)

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27.12.2011 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne (Dz. U. nr 298, poz. 1769)