Świadczenia rodzinne dla rodzin dzieci niepełnosprawnych

Utrzymanie dzieci pociąga za sobą spore wydatki finansowe, które wzrastają w razie wychowywania dzieci niepełnosprawnych. Dlatego, wśród świadczeń rodzinnych dostępnych dla ogółu opiekunów, znalazła się także dodatkowa pomoc przeznaczona dla rodzin z chorymi dziećmi.

Zasiłek z limitem dochodu rodziny

Wiodącym świadczeniem rodzinnym jest zasiłek rodzinny. Ma on na celu częściowe pokrycie wydatków na utrzymanie dziecka. Jego przyznanie uwarunkowane jest jednak spełnieniem określonych przesłanek, w tym przede wszystkim nieprzekroczeniem wyznaczonego kryterium dochodowego. W rozpoczętym z dniem 1 listopada 2012 r. okresie zasiłkowym zasiłek rodzinny przysługuje, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę albo dochód osoby uczącej się nie przekracza kwoty 539 zł. Natomiast w przypadku, gdy członkiem rodziny jest dziecko legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o umiarkowanym albo o znacznym stopniu niepełnosprawności, zasiłek rodzinny przysługuje, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę albo dochód osoby uczącej się nie przekracza kwoty 623 zł.

Sam zasiłek rodzinny, w zależności od wieku dziecka do niego uprawnionego, wynosi:

77 zł na dziecko w wieku do ukończenia 5. roku życia,
106 zł na dziecko w wieku powyżej 5. roku życia do ukończenia 18. roku życia,
115 zł na dziecko w wieku powyżej 18. roku życia do ukończenia 24. roku życia.

Dodatki do zasiłku

Do zasiłku rodzinnego przysługują różnego rodzaju dodatki (patrz tabela). Ważne jest jednak, że bez spełnienia kryteriów warunkujących nabycie zasiłku rodzinnego gmina nie może przyznać żadnego z wymienionych dodatków.

Rodziny wychowujące dziecko niepełnosprawne - o ile spełniają wymagane warunki - mogą skorzystać ze wszystkich wymienionych świadczeń. Warto też zwrócić uwagę, że pomoc z tytułu samotnego wychowywania dziecka jest wyższa dla opiekuna chorego dziecka.

Inne świadczenia

Do końca ubiegłego roku część świadczeń rodzinnych można było otrzymać bez względu na wysokość dochodów rodziny. Niezależnie od statusu materialnego osoby zainteresowanej ich otrzymaniem, wypłacane były:

1) jednorazowa zapomoga (zwana "becikowym") - przyznawana z tytułu urodzenia się żywego dziecka, w wysokości 1.000 zł na jedno dziecko,

2) zasiłek pielęgnacyjny w wysokości 153 zł miesięcznie,

3) świadczenie pielęgnacyjne wynoszące 520 zł.

Ustalenie prawa do świadczeń rodzinnych oraz ich wypłata następuje na wniosek, złożony w urzędzie gminy lub miasta, właściwym ze względu na miejsce zamieszkania osoby zainteresowanej.

Z dniem 1 stycznia 2013 r. zmieniły się warunki nabywania prawa do "becikowego". Otóż świadczenie to przysługuje, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę nie przekracza kwoty 1.922 zł.

Zmiany dotyczą także świadczenia pielęgnacyjnego, przysługującego w związku z koniecznością opieki m.in. nad niepełnosprawnym dzieckiem. W tym przypadku jednak jedyną różnicą będzie zwiększenie od 1 lipca 2013 r. kwoty tego świadczenia do 620 zł.

Przykład

Państwo Nowak wychowują czworo małoletnich dzieci, w tym jedno niepełnosprawne. Gmina rozpatrzyła złożony przez nich w listopadzie 2012 r. wniosek o ustalenie prawa do zasiłku rodzinnego oraz dodatków do zasiłku rodzinnego, przyznając:

Dzieci	Zasiłek rodzinny	dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu:
Dzieci	Zasiłek rodzinny	rozpoczęcia roku szkolnego (jednorazowo)	wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej	kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego
Paula lat 2	77 zł	-	-	-
Jacek lat 4, niepełnosprawny	77 zł	-	-	60 zł
Piotr lat 9	106 zł	100 zł	80 zł	-
Paweł lat 9	106 zł	100 zł	80 zł	-
Łącznie	366 zł	200 zł	160 zł	60 zł

Dodatkowo państwo Nowak mogą uzyskać zasiłek pielęgnacyjny na niepełnosprawnego syna, wypłacany miesięcznie w kwocie 153 zł. Muszą jednak w tej sprawie złożyć odrębny wniosek.

**Rodzaje świadczeń rodzinnych i ich wysokość**
Rodzaj świadczenia			Kwota
			od 1.11.2012 r.
zasiłek rodzinny na dziecko w wieku		do ukończenia 5. roku życia	77 zł
		powyżej 5. roku życia do ukończenia 18. roku życia	106 zł
		powyżej 18. roku życia do ukończenia 24. roku życia	115 zł
dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu	wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej		80 zł na trzecie i następne dzieci uprawnione do zasiłku rodzinnego
	samotnego wychowywania dziecka	pełnosprawnego	170 zł, nie więcej niż 340 zł na wszystkie dzieci
		z orzeczeniem o niepełnosprawności lub o znacznym stopniu niepełnosprawności	250 zł, nie więcej niż 500 zł na wszystkie dzieci
	opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego		400 zł
	kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego na dziecko w wieku	do ukończenia 5. roku życia	60 zł
		powyżej 5. roku życia do ukończenia 24. roku życia	80 zł
	rozpoczęcia roku szkolnego - wypłacany raz w roku, w związku z rozpoczęciem roku szkolnego albo rocznego przygotowania przedszkolnego		100 zł
	podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania - wypłacany przez 10 miesięcy w roku, tj. w okresie pobierania nauki od września do czerwca następnego roku kalendarzowego	w związku z zamieszkiwaniem w miejscowości, w której znajduje się siedziba szkoły	90 zł
		w związku z dojazdem z miejsca zamieszkania do miejscowości, w której znajduje się siedziba szkoły	50 zł
	urodzenia dziecka - wypłacany jednorazowo		1.000 zł
jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka			1.000 zł
świadczenia opiekuńcze:	zasiłek pielęgnacyjny - wypłacany przez czas nieokreślony, chyba że orzeczenie o niepełnosprawności lub orzeczenie o stopniu niepełnosprawności zostało wydane na czas określony		153 zł
	świadczenie pielęgnacyjne		520 zł