Obliczanie podstawy wymiaru zasiłku chorobowego dla zleceniobiorcy

Zleceniobiorca podlegający ubezpieczeniom społecznym, w tym chorobowemu, był niezdolny do pracy przez kilka dni grudnia 2015 r. i otrzymał za ten okres zasiłek chorobowy. Obecnie ponownie przedłożył zwolnienie lekarskie. Czy ustalając podstawę wymiaru zasiłku chorobowego, należy uzupełnić wynagrodzenie za grudzień 2015 r.?

Nie. Do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku chorobowego przyjmuje się przychód za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy, a jeśli wystąpiła ona przed upływem ww. okresu, uwzględnia się przychód za pełne kalendarzowe miesiące ubezpieczenia. Tak stanowi art. 48 ustawy zasiłkowej. W przypadku ubezpieczonych niebędących pracownikami (np. zleceniobiorców) za przychód, o którym mowa wyżej, uważa się kwotę stanowiącą podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71% podstawy wymiaru składki na to ubezpieczenie (art. 3 pkt 4 ustawy zasiłkowej).

Jeśli w miesiącach poprzedzających chorobę przyjmowanych do podstawy zasiłku chorobowego przychód zleceniobiorcy uległ zmniejszeniu wskutek niewykonywania pracy w okresie pobierania zasiłku chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego, świadczenia rehabilitacyjnego, dalej świadczeń chorobowych, albo odbywania ćwiczeń wojskowych, to w myśl art. 50 ustawy zasiłkowej, przy ustalaniu podstawy wymiaru tego zasiłku:

• wyłącza się przychód za miesiące, w których wykonywał on pracę przez mniej niż połowę miesiąca,
   
• przyjmuje się faktycznie uzyskany przychód za miesiące, w których praca była wykonywana przez co najmniej połowę miesiąca.

Jeśli nastąpiłoby ono z innych przyczyn niż wskazane wyżej, to przychód za taki miesiąc nie podlega wyłączeniu z tej podstawy. Do jej ustalenia przyjmuje się faktycznie uzyskany (niższy) przychód, nawet jeśli w danym miesiącu zlecenie było wykonywane przez mniej niż połowę miesiąca.

Zwracamy uwagę! Przychód z umowy zlecenia uzyskany za część miesiąca (co najmniej połowę) z powodu pobierania świadczeń chorobowych lub odbywania ćwiczeń wojskowych, nie podlega uzupełnieniu przed jego wliczeniem do podstawy. Przyjmuje się do niej kwotę faktycznie uzyskaną. Dla celów zasiłkowych podlega on uzupełnieniu wyłącznie, gdy niezdolność do pracy powstanie przed upływem miesiąca kalendarzowego ubezpieczenia chorobowego, a okres tego ubezpieczenia rozpoczął się po przerwie nieprzekraczającej 30 dni od ustania ubezpieczenia chorobowego z innego tytułu - art. 49 ust. 2 ustawy zasiłkowej. Zleceniobiorca musi oczywiście legitymować się wymaganym okresem wyczekiwania, czyli łącznie 90 dniami nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego. Wówczas do obliczenia zasiłku przyjmuje się przychód za pierwszy (niepełny) miesiąc ubezpieczenia, po uzupełnieniu do pełnej miesięcznej kwoty, od której zostałaby opłacona składka na ubezpieczenie chorobowe, gdyby osoba ta podlegała ubezpieczeniu chorobowemu przez pełny miesiąc kalendarzowy.

Umowa zlecenia została zawarta od 1 października 2015 r. do 31 grudnia 2016 r. Z tego tytułu zleceniobiorca podlega ubezpieczeniom społecznym, w tym chorobowemu. Przychód w umowie określono na kwotę 4.000 zł miesięcznie.

Zleceniobiorca był niezdolny do pracy z powodu choroby od 20 do 30 kwietnia 2016 r. (11 dni). Podstawę wymiaru zasiłku stanowił przeciętny miesięczny przychód za okres od października 2015 r. do marca 2016 r. W okresie tym umowa nie była wykonywana przez 20 dni listopada 2015 r. z powodu choroby nieuprawniającej do zasiłku chorobowego (przychód za ten miesiąc wyniósł 1.340 zł).

Przeciętny miesięczny przychód, po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71% podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie chorobowe wyniósł 3.069,05 zł, według wyliczenia:

(4.000 zł - 548,40 zł) x 5 m-cy =17.258 zł,

(1.340 zł - 183,71 zł) x 1 m-c = 1.156,29 zł,

(17.258 zł + 1.156,29 zł) : 6 m-cy = 3.069,05 zł.

Za 11 dni choroby zleceniobiorca otrzymał zasiłek w kwocie 900,24 zł, tj. 3.069,05 zł x 80% : 30 = 81,84 zł (stawka dzienna); 81,84 zł x 11 dni = 900,24 zł.

Umowa zlecenia została zawarta od 1 kwietnia do 31 sierpnia 2016 r. Z tego tytułu zleceniobiorca podlega ubezpieczeniom społecznym, w tym chorobowemu. Przychód w umowie określono na kwotę 4.000 zł miesięcznie. Wcześniej do 31 marca 2016 r. przez 3 lata był zatrudniony na podstawie umowy o pracę.

Zleceniobiorca chorował od 20 do 30 kwietnia 2016 r. (11 dni) i nabył prawo do zasiłku chorobowego. Podstawę jego wymiaru stanowił "uzupełniony" przychód za kwiecień 2016 r. w wysokości 3.451,60 zł (4.000 zł - 548,40 zł).

Zasiłek chorobowy za 11 dni kwietnia br. wyniósł 1.012,44 zł, tj. 3.451,60 zł x 80% : 30 = 92,04 zł (stawka dzienna); 92,04 zł x 11 dni = 1.012,44 zł.