Zasiłek chorobowy dla zleceniobiorcy, który zachorował w okresie wyczekiwania

Od połowy września 2017 r. w firmie umowę zlecenia wykonuje osoba, która z tego tytułu podlega ubezpieczeniom społecznym, w tym chorobowemu. W październiku 2017 r. zachorowała i dostarczyła zwolnienie lekarskie obejmujące kilka dni. Czy zleceniobiorcy należy wypłacić zasiłek chorobowy i ewentualnie jak ustalić jego wysokość? Nadmieniamy, że wcześniej był on pracownikiem (od 4 lipca do 31 sierpnia 2017 r.).

Zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy z powodu choroby w czasie trwania ubezpieczenia chorobowego, o ile udokumentuje określony okres podlegania temu ubezpieczeniu (art. 6 ust. 1 ustawy zasiłkowej). W przypadku osób objętych dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym, np. zleceniobiorców, okres ten wynosi 90 dni nieprzerwanego ubezpieczenia chorobowego. Jest to tzw. okres wyczekiwania (art. 4 ust. 1 pkt 2 ustawy zasiłkowej). Wlicza się do niego poprzednie okresy ubezpieczenia chorobowego, jeżeli przerwa między nimi nie przekroczyła 30 dni lub była spowodowana urlopem wychowawczym, bezpłatnym albo odbywaniem czynnej służby wojskowej przez żołnierza niezawodowego (art. 4 ust. 2 ustawy zasiłkowej).

Zleceniobiorca, o którym mowa w pytaniu, udokumentował wcześniejszy okres ubezpieczenia chorobowego (z przerwą trwającą mniej niż 30 dni). Dlatego do okresu wyczekiwania należy zaliczyć okres poprzedniego ubezpieczenia pracowniczego. Z pytania wynika, że na dzień powstania niezdolności do pracy ubezpieczenie to wynosiło 59 dni, było więc krótsze niż 90 dni. Zatem zleceniobiorcy nie przysługuje prawo do zasiłku od pierwszego dnia choroby. Może on zostać wypłacony nie wcześniej niż od 91. dnia ubezpieczenia chorobowego, czyli od 32. dnia trwania umowy zlecenia.

Ważne: Okres choroby trwającej w czasie wyczekiwania na prawo do zasiłku chorobowego jest traktowany jako okres ubezpieczenia chorobowego.

W sytuacji, gdy niezdolność do pracy zleceniobiorcy powstała przed upływem pełnego miesiąca kalendarzowego ubezpieczenia chorobowego, a okres tego ubezpieczenia rozpoczął się po przerwie nieprzekraczającej 30 dni od ustania ubezpieczenia chorobowego z innego tytułu, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego oblicza się przy zastosowaniu odpowiednio przepisu art. 37 ust. 1 ustawy zasiłkowej (art. 49 ust. 2 ustawy zasiłkowej). Stanowi ją przychód zleceniobiorcy w wysokości, jaką by osiągnął, gdyby pracował pełny miesiąc kalendarzowy. ZUS wyjaśnia, w ust. 351 komentarza do ustawy zasiłkowej, że w takiej sytuacji:

ZUS "(...) przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku przyjmuje się przychód ubezpieczonego za miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy, po uzupełnieniu do pełnej miesięcznej kwoty, od której zostałaby opłacona składka na ubezpieczenie chorobowe, gdyby ubezpieczony podlegał temu ubezpieczeniu przez pełny miesiąc kalendarzowy. (...)".

W związku z powyższym, podstawę wymiaru zasiłku zleceniobiorcy, o którym mowa w pytaniu, należy ustalić przyjmując przychód za miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy (tu październik 2017 r.), po uzupełnieniu do pełnej miesięcznej kwoty, od której zostałaby opłacona składka na ubezpieczenie chorobowe, gdyby podlegał temu ubezpieczeniu przez pełny miesiąc kalendarzowy. Przychód ten uzupełnia się także za okres niezdolności do pracy przypadającej w miesiącu kalendarzowym, w którym powstała niezdolność do pracy.

Zwracamy uwagę! Kwota uzupełnionego przychodu przyjęta do podstawy wymiaru zasiłku nie może przekraczać kwoty 250% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia, po pomniejszeniu o kwotę odpowiadającą 13,71%, tj. w 2017 r. kwoty 9.196,36 zł (10.657,50 zł - 1.461,14 zł).

Przykład

Przyjmujemy założenia z pytania oraz że umowa zlecenia jest wykonywana od 20 września 2017 r., a wynagrodzenie określono w stałej miesięcznej wysokości 4.200 zł. Zleceniobiorca chorował od 19 do 24 października 2017 r. Z uwagi na brak okresu wyczekiwania przysługuje mu zasiłek chorobowy od 21 do 24 października 2017 r. (4 dni). Do obliczenia wysokości zasiłku przyjęto kwotę przychodu, która zostałaby przez zleceniobiorcę uzyskana, gdyby wykonywał pracę przez cały październik 2017 r., w którym powstała niezdolność do pracy (od 1 do 31 października 2017 r.), po pomniejszeniu o 13,71%. Jest to kwota 3.624,18 zł (4.200 zł - 575,82 zł).

Stawka dzienna zasiłku wyniesie 96,64 zł (3.624,18 zł x 80% : 30). Za 4 dni niezdolności do pracy zleceniobiorca otrzyma zasiłek chorobowy w wysokości 386,56 zł (96,64 zł x 4 dni).