Zasiłek chorobowy dla przedsiębiorcy, który zachorował w okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego

Osoba prowadząca działalność gospodarczą, z tytułu której podlegała ubezpieczeniom społecznym (w tym chorobowemu), do połowy maja br. pobiera zasiłek macierzyński na dziecko urodzone w maju 2014 r. W czasie pobierania tego zasiłku opłaca z działalności tylko składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Pod koniec kwietnia 2015 r. stała się ona niezdolna do pracy z powodu choroby i otrzymała zaświadczenie lekarskie ZUS ZLA obejmujące również dni po zakończeniu okresu wypłaty zasiłku macierzyńskiego. Czy ZUS wypłaci jej zasiłek chorobowy?

Osoba prowadząca działalność gospodarczą, podlegająca dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu, pomimo że nie jest uprawniona do urlopu związanego z rodzicielstwem, może pobierać zasiłek macierzyński przez okres odpowiadający okresowi tego urlopu.

W myśl art. 29 ust. 5 ustawy zasiłkowej, zasiłek macierzyński z tytułu urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie przysługuje przez 20 tygodni (okres jego płatności może rozpocząć się wcześniej, tj. na nie więcej niż 6 tygodni przed przewidywaną datą porodu i nie później niż od dnia porodu). Bezpośrednio po nim osoba prowadząca działalność może pobierać zasiłek macierzyński za okres odpowiadający dodatkowemu urlopowi macierzyńskiemu w wymiarze do 6 tygodni, a następnie okresowi urlopu rodzicielskiego w wymiarze do 26 tygodni.

Ważne: Warunkiem do wypłaty zasiłku macierzyńskiego za okresy odpowiadające dodatkowemu urlopowi macierzyńskiemu i urlopowi rodzicielskiemu jest złożenie wniosku (wniosków) o zasiłek przed rozpoczęciem korzystania z wypłaty tego zasiłku za okresy odpowiadające tym urlopom.

Osoba prowadząca działalność w czasie pobierania zasiłku macierzyńskiego podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu pobierania tego zasiłku (art. 9 ust. 1c ustawy o sus). Może ona - na swój wniosek - być objęta ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi także z tytułu prowadzonej działalności, z tym że tylko dobrowolnie. W tym okresie nie podlega dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu, bowiem występuje ono wyłącznie obok obowiązkowych ubezpieczeń emerytalno-rentowych (art. 11 ust. 2 ustawy o sus). Jeżeli w okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego działalność jest nadal prowadzona, to z tego tytułu obowiązkowa jest składka zdrowotna.

W związku z powyższym osoba prowadząca działalność, która nabyła prawo do zasiłku macierzyńskiego, powinna wyrejestrować się z ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, a następnie zgłosić się tylko do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego.

Przykład

Osoba prowadząca działalność gospodarczą podlega z tego tytułu ubezpieczeniom społecznym, w tym chorobowemu oraz ubezpieczeniu zdrowotnemu. W dniu 9 maja 2014 r. urodziła dziecko i od tego dnia nabyła prawo do zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający "podstawowemu" urlopowi macierzyńskiemu, czyli do 25 września 2014 r.

Osoba ta w dniu 24 września 2014 r. złożyła w ZUS wniosek o wypłatę zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający dodatkowemu urlopowi macierzyńskiemu i urlopowi rodzicielskiemu, czyli łącznie do 7 maja 2015 r.

W okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego działalność gospodarcza jest nadal prowadzona. Osoba ta nie wniosła jednak o dobrowolne ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzonej działalności. A zatem powinna była:

wyrejestrować się z ubezpieczeń społecznych (wszystkich ryzyk) i ubezpieczenia zdrowotnego na druku ZUS ZWUA, z datą od 9 maja 2014 r., a następnie z tą samą datą
zgłosić się do ubezpieczenia zdrowotnego na druku ZUS ZZA.

Od 8 maja 2015 r. z działalności powstaną obowiązkowe ubezpieczenia społeczne (oraz możliwość przystąpienia do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego), a tym samym osoba ta będzie obowiązana wyrejestrować się z ubezpieczenia zdrowotnego na druku ZUS ZWUA, z datą od 8 maja 2015 r., a następnie z tą samą datą zgłosić się do ubezpieczeń społecznych (w tym ewentualnie także do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego) oraz ubezpieczenia zdrowotnego na druku ZUS ZUA.

Ważne: Dla celów ustalenia prawa do świadczeń chorobowych oraz podstawy ich wymiaru, okres pobierania zasiłku macierzyńskiego nie jest traktowany jako przerwa w ubezpieczeniu chorobowym.

Jeżeli więc w czasie pobierania zasiłku macierzyńskiego osoba prowadząca działalność gospodarczą stała się niezdolna do pracy z powodu choroby, to przy ustalaniu prawa do zasiłku chorobowego przyjmuje się, że niezdolność ta powstała w okresie ubezpieczenia chorobowego. Zasada ta obowiązuje wyłącznie wówczas, gdy osoba zainteresowana nadal prowadzi działalność gospodarczą, tj. nie zaprzestała jej wykonywania lub nie zgłosiła jej zawieszenia na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej i dokonała stosownego zgłoszenia do ubezpieczeń po zakończeniu pobierania zasiłku macierzyńskiego.

Jeśli więc osoba prowadząca działalność, o której mowa w pytaniu, bezpośrednio po zakończeniu pobierania zasiłku macierzyńskiego dokona odpowiedniego zgłoszenia do ubezpieczeń, to od następnego dnia po zakończeniu jego płatności nabędzie prawo do zasiłku chorobowego. Podstawę jego wymiaru stanowić będzie ta sama kwota, którą przyjęto do obliczenia zasiłku macierzyńskiego (art. 43 w związku z art. 52 ustawy zasiłkowej).

Przykład

Przyjmujemy założenia z poprzedniego przykładu i dodatkowo, że osoba ta od 8 maja br. dokona stosownego zgłoszenia. W okresie od 30 kwietnia do 29 maja 2015 r. ubezpieczona jest niezdolna do pracy z powodu choroby. Z tytułu prowadzonej działalności nabędzie prawo do zasiłku chorobowego począwszy od 8 maja 2015 r., tj. po zakończeniu pobierania zasiłku macierzyńskiego.