Ubezpieczenia i Prawo Pracy nr 6 (432) z dnia 10.03.2017

Zasiłek opiekuńczy, gdy godziny pracy rodziców pokrywają się

Pracownik świadczy pracę od poniedziałku do piątku od 6⁰⁰ do 14⁰⁰ i w miarę potrzeby również w soboty. W lutym 2017 r. przez 9 dni sprawował osobistą opiekę nad chorym 5-letnim dzieckiem. Jak ustalić, za które dni opieki należy wypłacić zasiłek, jeśli żona pracownika pracuje 5 dni w tygodniu od 7⁰⁰ do 15⁰⁰?

Zasiłek opiekuńczy wypłaca się za każdy dzień wskazany w zaświadczeniu lekarskim, w którym pracownik spełnia warunki określone w ustawie zasiłkowej, nie wyłączając dni wolnych od pracy. Przysługuje on za dni zwolnienia od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad chorym dzieckiem, o ile we wspólnym gospodarstwie domowym z pracownikiem nie ma innych członków rodziny mogących zapewnić tę opiekę. Tak stanowi art. 32 ust. 1 pkt 2 i art. 34 ustawy zasiłkowej.

W sytuacji, gdy rodzice dziecka świadczą pracę w tych samych godzinach, zasiłek opiekuńczy wypłaca się za każdy dzień zwolnienia lekarskiego, w tym także za soboty i niedziele objęte tym zwolnieniem.

Pracownik złożył wniosek o zasiłek opiekuńczy za czas sprawowania opieki nad chorym dzieckiem w wieku 5 lat. Zwolnienie lekarskie zostało wystawione na okres od 22 do 28 lutego 2017 r. (7 dni, w tym 5 dni roboczych). Oboje rodzice dziecka są zatrudnieni od poniedziałku do piątku na jedną zmianę w godzinach od 7⁰⁰ do 15⁰⁰.

Pracownik jest uprawniony do zasiłku opiekuńczego za cały okres wskazany w zwolnieniu lekarskim, tj. również za dni wolne od pracy. Nie ma znaczenia, że w tych dniach był domownik mogący zapewnić opiekę dziecku (matka dziecka), bowiem pracownik nie miał obowiązku świadczenia pracy w sobotę i niedzielę.

Pracownik ubiegający się o wypłatę zasiłku opiekuńczego przedstawia sytuację rodzinną we wniosku o zasiłek opiekuńczy składanym na druku ZUS Z-15. We wniosku tym wskazuje m.in. harmonogram pracy drugiego z rodziców dziecka. Pracodawca powinien szczegółowo przeanalizować każdy dzień, na który wystawione zostało zwolnienie lekarskie. Może się bowiem zdarzyć, że pracownikowi w okresie orzeczonej opieki nie będzie przysługiwał zasiłek za wszystkie dni. Chodzi tu o przypadki, gdy w czasie orzeczonej opieki sytuacja rodzinna ulegnie zmianie (lub drugi z rodziców dziecka będzie miał dni wolne od pracy), czyli będzie członek rodziny mogący zapewnić tę opiekę. U pracownika nie będzie już wówczas występowała konieczność sprawowania osobistej opieki. Tym samym utraci on prawo do zasiłku opiekuńczego i będzie mógł wrócić do pracy.

Druk ZUS Z-15 dostępny jest w serwisie www.druki.gofin.pl

Przyjmujemy założenia z pytania oraz dodatkowo, że pracownik i jego żona w okresie tym mieli świadczyć pracę:

W dniach 25, 27 i 28 lutego 2017 r. żona pracownika była domownikiem mogącym zapewnić opiekę choremu dziecku, zatem pracownikowi nie przysługiwało prawo do zasiłku opiekuńczego za te trzy dni. Gdyby w tych dniach nie przystąpił do pracy, to pracodawca może uznać je za dni usprawiedliwionej nieobecności w pracy bez prawa do świadczenia.

Zwracamy uwagę! Korzystanie z zasiłku opiekuńczego podlega kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy określonej przepisami rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 27 lipca 1999 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy oraz formalnej kontroli zaświadczeń lekarskich (Dz. U. nr 65, poz. 743). Kontrola polega m.in. na ustaleniu, czy poza pracownikiem nie ma innych członków rodziny pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym, mogących zapewnić opiekę (nie dotyczy to sprawowania opieki nad chorym dzieckiem w wieku do 2 lat).

Jeśli więc okres, na który orzeczona została konieczność sprawowania opieki, obejmuje dni, które dla pracownika wnioskującego o zasiłek są dniami roboczymi, natomiast drugi z rodziców ma w tym czasie dni wolne od pracy, to pracownik nie jest uprawniony do zasiłku i może przystąpić do pracy. Jeżeli jednak obojgu rodzicom przypadają dni wolne od pracy, to zasiłek opiekuńczy wypłaca się również za te dni.