Zasady waloryzacji podstawy obliczenia świadczenia rehabilitacyjnego

Świadczenie rehabilitacyjne przysługuje od następnego dnia po wykorzystaniu pełnego okresu zasiłkowego. Jego wysokość stanowi odpowiedni procent zwaloryzowanej podstawy wymiaru ostatnio wypłacanego zasiłku chorobowego. Waloryzacja jest jednak przeprowadzana wyłącznie wówczas, gdy jej wskaźnik w kwartale, w którym przypada pierwszy dzień przyznanego świadczenia rehabilitacyjnego, przekracza 100%. To, jak kształtuje się ten wskaźnik w kolejnych kwartałach nie ma już dla celów obliczenia tego świadczenia żadnego znaczenia.

Wysokość świadczenia

Świadczenie rehabilitacyjne, przyznawane w oparciu o art. 18 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, zwanej ustawą zasiłkową, przysługuje za każdy dzień niezdolności do pracy, nie wyłączając dni wolnych od pracy. Wynosi ono odpowiednio:

90% podstawy wymiaru zasiłku chorobowego - za okres pierwszych trzech miesięcy oraz
75% tej podstawy za pozostały okres,

chyba że niezdolność do pracy przypada w okresie ciąży, co daje uprawnienia do świadczenia w wysokości 100% podstawy wymiaru zasiłku chorobowego.

Co istotne, uwzględnieniu podlega tu podstawa wymiaru ostatnio wypłacanego zasiłku chorobowego, która dla celów obliczenia świadczenia rehabilitacyjnego podlega waloryzacji.

Waloryzacja podstawy

Zasady przeprowadzania waloryzacyjnej podwyżki podstawy wymiaru zasiłku chorobowego zostały określone w art. 19 ust. 2 ustawy zasiłkowej. Wynika z nich m.in., iż ma ona miejsce wyłącznie wówczas, gdy wskaźnik waloryzacji obowiązujący w kwartale, na który przypada pierwszy dzień przyznanego świadczenia rehabilitacyjnego, przekracza 100%.

Wspomniany wskaźnik, obowiązujący np. w II kwartale 2019 r. stanowi procent wzrostu przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłaszanego dla celów emerytalnych w IV kwartale w stosunku do II kwartału 2018 r. (tj. 4.863,74 zł : 4.521,08 zł). Wyniósł on 107,6% (obwieszczenie Prezesa ZUS z dnia 18 lutego 2019 r. - Mon. Pol. poz. 211), co oznacza, że podstawa wymiaru zasiłku chorobowego przyjęta do obliczenia świadczenia rehabilitacyjnego rozpoczynającego się w okresie od 1 kwietnia do 30 czerwca 2019 r. ulegnie ustawowemu zwiększeniu o 7,6%.

Przypomnijmy, iż w I kwartale 2019 r. waloryzacja taka nie była przeprowadzana z uwagi na fakt, iż obowiązujący wówczas wskaźnik nie przekraczał 100% (wyniósł 99,1%).

Kalkulator wysokości świadczenia rehabilitacyjnego dostępny jest w serwisie kalkulatory.gofin.pl.

Zasady ogólne

Przy ustalaniu podstawy obliczenia świadczenia rehabilitacyjnego obowiązują pewne reguły, dotyczące także innych świadczeń chorobowych. Związane są one m.in. z:

zachowaniem gwarancji minimalnej podstawy wymiaru zasiłku dla pracownika,
ograniczeniem podstawy wymiaru zasiłku za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia,

i przekładają się odpowiednio na zasady waloryzacji tej podstawy (patrz ramka).

Zasady dotyczące waloryzacji podstawy wymiaru zasiłku chorobowego dla celów obliczenia świadczenia rehabilitacyjnego

1. Istotny pierwszy dzień świadczenia

Przy ustalaniu wskaźnika waloryzacji istotna jest data początkowa należnego świadczenia, a nie data jego wypłaty.

2. Waloryzacja jednorazowa

Waloryzacja podstawy wymiaru zasiłku chorobowego dla celów obliczenia wysokości przyznanego świadczenia rehabilitacyjnego przeprowadzana jest tylko raz, wyłącznie na pierwszy dzień tego świadczenia.

3. Podstawa bez waloryzacji

Jeśli świadczenie rozpoczęło się w kwartale ze wskaźnikiem nieprzekraczającym 100%, co skutkowało pozostawieniem podstawy zasiłku na niezmienionym poziomie, bez znaczenia jest, czy wskaźnik waloryzacji obowiązujący w kolejnym kwartale przekracza 100% (waloryzacja w ogóle nie będzie przeprowadzona).

Na zwiększenie podstawy wymiaru zasiłku nie mogą również liczyć ubezpieczeni, którym ZUS przyznał świadczenie rehabilitacyjne na kolejny okres, gdy pierwsza jego część rozpoczynała się w kwartale ze wskaźnikiem nieprzekraczającym 100%.

4. Gwarantowane minimum

W przypadku gdy faktyczna podstawa wymiaru zasiłku chorobowego należnego pracownikowi była podniesiona do najniższej gwarantowanej podstawy wymiaru tego świadczenia, na zasadach określonych w art. 45 ustawy zasiłkowej, waloryzacji podlega faktyczna podstawa wymiaru zasiłku. Jeśli po waloryzacji nadal będzie ona niższa od najniższej podstawy wymiaru zasiłku, tj. od kwoty minimalnego wynagrodzenia pracowników pomniejszonej o wartość odpowiadającą 13,71%, ponownie powinna ulec zwiększeniu do tej gwarantowanej kwoty.

5. Ograniczenie podstawy

Jeżeli świadczenie rehabilitacyjne przysługuje za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego, za sprawą art. 46 i 47 ustawy zasiłkowej, podstawa jego wymiaru, w tym zwiększona w wyniku waloryzacji, nie może być wyższa od kwoty wynoszącej 100% przeciętnego wynagrodzenia. Tę kwotę graniczną ustala się miesięcznie, poczynając od 3. miesiąca kwartału kalendarzowego, na okres 3 miesięcy, na podstawie przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału, ogłaszanego dla celów emerytalnych. Przy czym, zgodnie z wyjaśnieniami ZUS zawartymi w komentarzu do ustawy zasiłkowej, dostępnym na stronie internetowej www.zus.pl, ograniczenie to nie dotyczy pracownika, który był zatrudniony na podstawie więcej niż jednej umowy o pracę, a zakończyła się tylko jedna z tych umów o pracę.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 25.06.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2019 r. poz. 645)