Ubezpieczenia i Prawo Pracy nr 24 (474) z dnia 10.12.2018

Zasiłek macierzyński z dwóch tytułów dla pracownika-przedsiębiorcy za okres urlopu ojcowskiego

Pracownik zatrudniony na 1/2 etatu dodatkowo prowadzi działalność gospodarczą. Ponieważ z umowy o pracę uzyskuje wynagrodzenie niższe od płacy minimalnej, z działalności podlega ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu, a ponadto przystąpił do ubezpieczenia chorobowego. W drugiej połowie grudnia 2018 r. będzie korzystał z 2-tygodniowego urlopu ojcowskiego udzielonego na nowo narodzone dziecko. Czy w tym okresie musi też wykorzystać prawo do zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający temu urlopowi z tytułu ubezpieczenia jako przedsiębiorca?

Nie. Pracownik-ojciec wychowujący dziecko ma prawo do urlopu ojcowskiego w wymiarze do 2 tygodni, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko 24. miesiąca życia (art. 182³ § 1 K.p.).

Urlop ten może być wykorzystany jednorazowo albo nie więcej niż w 2 częściach, z których żadna nie może być krótsza niż tydzień. Jest on udzielany na pisemny wniosek pracownika-ojca wychowującego dziecko, składany w terminie nie krótszym niż 7 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu. Pracodawca jest obowiązany uwzględnić wniosek pracownika.

Za okres urlopu ojcowskiego przysługuje zasiłek macierzyński.

Zgodnie z § 26 rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 grudnia 2015 r. w sprawie zakresu informacji o okolicznościach mających wpływ na prawo do zasiłków... (Dz. U. z 2017 r. poz. 87), dokumentem niezbędnym do przyznania i wypłaty zasiłku macierzyńskiego przysługującego za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu ojcowskiego jest m.in. oświadczenie ubezpieczonego, czy zasiłek macierzyński za okres urlopu ojcowskiego został pobrany z innego tytułu.

W związku z treścią tego dokumentu powstała wątpliwość, czy urlop ojcowski udzielony pracownikowi przez pracodawcę może być wykorzystany w innym terminie niż zasiłek macierzyński za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu ojcowskiego należnego z tytułu prowadzonej działalności? Z takim zapytaniem nasze Wydawnictwo zwróciło się do ZUS. W uzyskanej 7 listopada 2018 r. odpowiedzi czytamy, że: "W przypadku, gdy ojciec dziecka jest pracownikiem i jednocześnie podlega ubezpieczeniu chorobowemu z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej prawo do zasiłku macierzyńskiego za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu ojcowskiego ustala się analogicznie jak w przypadku ojca, który jest zatrudniony u więcej niż jednego pracodawcy.

(...) ojciec dziecka może pobierać zasiłek macierzyński za okres urlopu ojcowskiego z obu tytułów w tym samym czasie albo w różnych terminach.

W przypadku korzystania z zasiłku macierzyńskiego w różnych terminach, zasadne jest, by w oświadczeniu, które jest wymagane przepisami § 26 pkt. 2 rozporządzenia Ministerstwa Rodziny Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 grudnia 2015 r. (...), ubezpieczony ojciec dziecka poinformował płatnika zasiłku o tym, że ma inny, trwający równolegle tytuł do pobierania zasiłku macierzyńskiego.".

Pracownik jest zatrudniony w niepełnym wymiarze czasu pracy za wynagrodzeniem niższym od płacy minimalnej. Równocześnie prowadzi działalność gospodarczą, z tytułu której podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu oraz dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu.

W grudniu br. wystąpił do pracodawcy z wnioskiem o udzielenie urlopu ojcowskiego w wymiarze 2 tygodni (od 17 do 30 grudnia br.) na dziecko urodzone 5 listopada br. W tym terminie nie zamierza pobierać zasiłku macierzyńskiego z działalności. Pracodawca udzieli urlopu na wskazany wyżej okres i dokona wypłaty zasiłku macierzyńskiego.

Zakładamy, że w styczniu 2019 r. ubezpieczony wystąpi do ZUS o wypłatę zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu ojcowskiego, tj. od 7 do 20 stycznia 2019 r. W oświadczeniu wskaże, iż w grudniu 2018 r. otrzymał zasiłek macierzyński za okres udzielonego urlopu ojcowskiego. ZUS powinien dokonać wypłaty tego zasiłku za wskazany okres.