Ubezpieczenia i Prawo Pracy nr 11 (533) z dnia 1.06.2021

Wysokość zasiłku za okres urlopu macierzyńskiego wykorzystywanego przed porodem

Pracownica w kwietniu 2021 r. korzystała z urlopu macierzyńskiego przed przewidywaną datą porodu. Za ten okres wypłaciliśmy jej zasiłek macierzyński w wysokości 100% podstawy wymiaru. Na początku maja 2021 r. urodziła dziecko i po kilku dniach złożyła wniosek o udzielenie jej, bezpośrednio po urlopie macierzyńskim, urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze. W jakiej wysokości powinniśmy jej wypłacać zasiłek macierzyński? Czy należy skorygować zasiłek za kwiecień 2021 r.?

Przed przewidywaną datą porodu pracownica może wykorzystać część urlopu macierzyńskiego, jednak w wymiarze nie wyższym niż 6 tygodni. Po porodzie przysługuje jej urlop macierzyński niewykorzystany przez porodem aż do wyczerpania pełnego należnego jej wymiaru tego urlopu, czyli 20 tygodni w razie urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie (art. 180 § 1-3 K.p.).

Za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres m.in. urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego pracownicy przysługuje zasiłek macierzyński. Jego miesięczna wysokość w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie wynosi, co do zasady:

• 100% podstawy wymiaru za okres urlopu macierzyńskiego (tj. 20 tyg.) oraz urlopu rodzicielskiego w wymiarze do 6 tygodni,
• 60% podstawy wymiaru za okres urlopu rodzicielskiego przypadający począwszy od 7. tygodnia tego urlopu.

Tak stanowi art. 31 ust. 1 i 2 ustawy zasiłkowej. Zasiłek macierzyński może być jednak wypłacany za cały okres ww. urlopów (tj. łącznie 52 tyg.) w wysokości 80% podstawy jego wymiaru.

Przepisy określają tylko końcową granicę terminu, którego należy dotrzymać, aby uzyskać zasiłek macierzyński w określonej wysokości. Jednakże nic nie stoi na przeszkodzie, aby wniosek w tej sprawie mógł być złożony także przed przewidywaną datą porodu.

W sytuacji gdy pracownica rozpocznie korzystanie z urlopu macierzyńskiego przed porodem bez złożenia wniosku o urlop rodzicielski w pełnym wymiarze, to zasiłek macierzyński za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego przysługuje jej w wysokości 100% podstawy wymiaru. Przy czym jeśli wniosek o urlop rodzicielski zostanie przez nią złożony już po porodzie, ale z zachowaniem ww. terminu, to nabywa ona prawo do zasiłku macierzyńskiego za cały okres urlopów związanych z rodzicielstwem w wysokości 80% podstawy wymiaru. W takim przypadku, jak wskazał ZUS w pkt. 168 komentarza do ustawy zasiłkowej, konieczne jest dokonanie rozliczenia różnicy między wypłaconym zasiłkiem w wysokości 100% a należnym w wysokości 80%. Nadpłaconą kwotę zasiłku potrąca się przy wypłacie zasiłku za kolejny okres (art. 66 ust. 2 ustawy zasiłkowej).

Pracownica wystąpiła z wnioskiem o udzielenie jej od 12 kwietnia 2021 r. urlopu macierzyńskiego przed porodem, składając przy tym zaświadczenie lekarskie, że przewidywana data porodu przypada na 5 maja 2021 r. Pracodawca na koniec kwietnia 2021 r. wypłacił jej zasiłek macierzyński za okres od 12 do 30 kwietnia 2021 r. (19 dni) w wysokości 100% podstawy wymiaru. Przyjmując, że podstawa wymiaru zasiłku wyniosła 3.451,60 zł, a jego stawka dzienna 115,05 zł (3.451,60 zł : 30 = 115,05 zł; 115,05 zł x 100% = 115,05 zł), to otrzymała zasiłek macierzyński w wysokości 2.185,95 zł (115,05 zł x 19 dni).

Pracownica urodziła dziecko 1 maja 2021 r. W dniu 10 maja 2021 r. złożyła wniosek o udzielenie jej bezpośrednio po urlopie macierzyńskim, urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze 32 tygodni. Tym samym nabyła prawo do zasiłku macierzyńskiego za cały okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego (tj. od 12 kwietnia do 29 sierpnia 2021 r.) i urlopu rodzicielskiego (tj. od 30 sierpnia 2021 r. do 10 kwietnia 2022 r.) w wysokości 80% podstawy wymiaru.

Kalkulator urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego dostępny jest w serwisie www.kalkulatory.gofin.pl

Pracodawca obliczył nadpłatę zasiłku macierzyńskiego za kwiecień 2021 r., która wyniosła 437,19 zł, zgodnie w wyliczeniem: 115,05 zł x 80% = 92,04 zł (stawka dzienna); 92,04 zł x 19 dni = 1.748,76 zł; 2.185,95 zł - 1.748,76 zł = 437,19 zł. Została ona rozliczona z zasiłku macierzyńskiego przysługującego pracownicy za okres od 1 do 31 maja 2021 r.