Ubezpieczenia i Prawo Pracy nr 12 (486) z dnia 10.06.2019

Wyrównanie zasiłku macierzyńskiego po rezygnacji z urlopu rodzicielskiego

1) Pracownica kilka dni po porodzie złożyła wniosek o udzielenie jej bezpośrednio po macierzyńskim urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze. Zasiłek macierzyński wypłacamy jej zatem w wysokości 80% podstawy wymiaru. Z końcem czerwca br. wykorzysta ona okres urlopu macierzyńskiego i pomimo złożonego wcześniej wniosku zamierza zrezygnować w urlopu rodzicielskiego. Czy będziemy zobowiązani do wyrównania zasiłku macierzyńskiego do 100% podstawy jego wymiaru?

Tak, o ile z zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego nie będzie korzystał ojciec dziecka.

Co do zasady, zasiłek macierzyński za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego przysługuje w wysokości 100% podstawy wymiaru. Zasiłek w tej wysokości wypłaca się również za okres do 6 tygodni urlopu rodzicielskiego (do 8 tygodni w razie urodzenia więcej niż jednego dziecka przy jednym porodzie). Od 7. (9.) tygodnia urlopu rodzicielskiego zasiłek macierzyński wynosi 60% podstawy wymiaru. Tak stanowi art. 31 ust. 1 i 2 ustawy zasiłkowej.

Pracownicy, która w ciągu 21 dni po porodzie złożyła wniosek o udzielenie, bezpośrednio po urlopie macierzyńskim, urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze, zasiłek macierzyński wypłaca się w wysokości 80% podstawy wymiaru za cały okres urlopów związanych z rodzicielstwem. Ten termin złożenia wniosku pozwala pracownicy na rezygnację z całości lub z części tego urlopu, na zasadach określonych w Kodeksie pracy. Z tym jednak, że wyrównanie zasiłku macierzyńskiego do 100% podstawy wymiaru przysługuje wyłącznie wówczas, gdy rezygnacja obejmie:

• cały urlop rodzicielski lub
   
• okres urlopu rodzicielskiego przypadający po wykorzystaniu 6 (8) tygodni.

Wyrównanie przysługuje jednak pod warunkiem niepobrania tego zasiłku przez ubezpieczonego ojca dziecka za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze, lub za okres odpowiadający okresowi co najmniej 26 tygodni urlopu rodzicielskiego (por. ust. 171 komentarza ZUS do ustawy zasiłkowej). Jak wyjaśnił ZUS, wypłata wyrównania zasiłku macierzyńskiego powinna nastąpić w terminach określonych w art. 64 ustawy zasiłkowej, czyli w terminach przyjętych dla wypłaty wynagrodzeń lub dochodów, ale nie później niż w ciągu 30 dni od daty złożenia wniosku w sprawie rezygnacji z zasiłku za dalszy okres lub innego dokumentu niezbędnego do wypłaty wyrównania (np. zaświadczenie pracodawcy o terminie zaprzestania korzystania z urlopu rodzicielskiego, jeżeli zasiłek jest wypłacany przez ZUS).

Pracownica urodziła dziecko 2 lutego 2019 r. i do 21 czerwca 2019 r. (140 dni) korzysta z urlopu macierzyńskiego. W dniu 12 lutego 2019 r. złożyła wniosek o udzielenie jej urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze od 22 czerwca 2019 r. do 31 stycznia 2020 r.

Zasiłek macierzyński za cały okres urlopów związanych z rodzicielstwem przysługuje w wysokości 80% podstawy wymiaru.

Przeciętne miesięczne wynagrodzenie stanowiące podstawę wymiaru zasiłku wyniosło 3.451,60 zł (kwota pomniejszona o składki na ubezpieczenia społeczne finansowane przez pracownicę). Stawka dzienna zasiłku macierzyńskiego wynosi 92,04 zł, tj. 3.451,60 zł x 80% : 30. Za cały okres urlopu macierzyńskiego pracownica otrzyma zasiłek w łącznej wysokości 12.885,60 zł, tj. 92,04 zł x 140 dni.

Kalkulator urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego dostępny jest w serwisie www.kalkulatory.gofin.pl

Przyjmujemy, że pracownica 31 maja 2019 r. złożyła wniosek o rezygnacji z urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze, w którym poinformowała również, że z urlopu tego nie skorzysta ojciec dziecka.

Pracodawca wyrówna wysokość zasiłku macierzyńskiego, za cały okres urlopu macierzyńskiego do 100% podstawy wymiaru. Kwota tego wyrównania wyniesie 3.221,40 zł, tj. 3.451,60 zł x 100% : 30 = 115,05 zł (stawka dzienna); 115,05 zł x 140 dni = 16.107 zł; 16.107 zł - 12.885,60 zł = 3.221,40 zł.

Zwracamy uwagę! Rezygnacja tylko z części urlopu rodzicielskiego, czyli po wykorzystaniu więcej niż 6 (8) tygodni tego urlopu, nie uzasadnia wyrównania zasiłku macierzyńskiego wypłaconego w wysokości 80% podstawy wymiaru do 100% tej podstawy. Wyrównanie zasiłku macierzyńskiego do 100% może nastąpić wyłącznie, gdy rezygnacja obejmuje pełny wymiar urlopu rodzicielskiego lub 26 tygodni tego urlopu.

2) Jeśli pracownica zrezygnuje z urlopu rodzicielskiego na rzecz pracownika - ojca dziecka, to w jakiej wysokości będzie on otrzymywał zasiłek macierzyński? Czy wówczas otrzyma ona wyrównanie zasiłku do 100% podstawy wymiaru?

W przedstawionej sytuacji pracownica nie otrzyma wyrównania zasiłku macierzyńskiego do 100% podstawy wymiaru. Ojciec dziecka będzie uprawniony do zasiłku macierzyńskiego w wysokości wypłacanej wcześniej matce dziecka, tj. 80% podstawy wymiaru. Podstawę jego wymiaru będzie stanowiło przeciętne miesięczne wynagrodzenie uzyskane przez pracownika za miesiące (odpowiednio 12 lub pełne kalendarzowe) poprzedzające rozpoczęcie przez niego urlopu rodzicielskiego.

Ewentualna późniejsza rezygnacja przez ojca z części urlopu rodzicielskiego nie będzie podstawą do wyrównania wysokości wypłaconego zasiłku.