A A A

Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych nr 31 (822) z dnia 1.11.2013

Zasiłek macierzyński z tytułu prowadzonej działalności

Prowadzę działalność gospodarczą i podlegam z tego tytułu ubezpieczeniom społecznym (w tym chorobowemu) i ubezpieczeniu zdrowotnemu. Lekarz wyznaczył mi przewidywany termin porodu na grudzień 2013 r. W związku z tym chciałabym wiedzieć, w jakim terminie powinnam złożyć w ZUS wniosek, aby otrzymać urlop i zasiłek macierzyński?

Osoby niebędące pracownikami nie są uprawnione do urlopu macierzyńskiego. Jednakże urodzenie dziecka w okresie ubezpieczenia chorobowego uprawnia je do zasiłku macierzyńskiego, który przysługuje przez okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu macierzyńskiego, okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego oraz okres urlopu rodzicielskiego (art. 29 ust. 1 pkt 1 i ust. 5 ustawy zasiłkowej).

Dowodem do przyznania i wypłaty zasiłku macierzyńskiego jest odpowiednio:

zaświadczenie lekarskie stwierdzające przewidywaną datę porodu - za okres przed porodem,
skrócony odpis aktu urodzenia dziecka - za okres po porodzie.

Osoby ubezpieczone jako prowadzące działalność gospodarczą przedkładają ponadto zaświadczenie płatnika składek wystawione na druku ZUS Z-3b. Wynika to z przepisów rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 2 kwietnia 2012 r. w sprawie określenia dowodów stanowiących podstawę przyznania i wypłaty zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2012 r. poz. 444).

Ustawodawca nie określił terminu, do którego powyższe dokumenty musiałyby zostać złożone. Istotne jest, aby wniosek o wypłatę zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi "podstawowego" urlopu macierzyńskiego został złożony nie później niż przed upływem 6 miesięcy od ostatniego dnia okresu, za który zasiłek przysługuje. Po upływie tego terminu prawo do zasiłku ulegnie bowiem przedawnieniu. Tak wynika z art. 67 ustawy zasiłkowej. Jeżeli jednak niezgłoszenie wniosku o wypłatę zasiłku nastąpi z przyczyn niezależnych od osoby zainteresowanej, termin ten liczy się od dnia, w którym ustała przeszkoda uniemożliwiająca złożenie wniosku.

Oczywiście z korzyścią dla osoby ubezpieczonej jest złożenie wniosku w jak najkrótszym terminie od dnia porodu, ponieważ wpłynie to na bieżącą i systematyczną wypłatę zasiłku macierzyńskiego.

Jeśli zamiarem Czytelniczki jest skorzystanie nie tylko z zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi "podstawowego" urlopu macierzyńskiego, ale też za okres odpowiadający okresowi dodatkowego urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego, to wniosek o wypłatę zasiłku macierzyńskiego powinna ona złożyć przed rozpoczęciem wypłaty zasiłku za te okresy.

Przykład

Osoba podlegająca ubezpieczeniu chorobowemu z tytułu prowadzonej działalności, w dniu 14 sierpnia 2013 r. urodziła dziecko. Okres płatności zasiłku macierzyńskiego, odpowiadający okresowi "podstawowego" urlopu macierzyńskiego w wymiarze 20 tygodni (140 dni), upłynie z dniem 31 grudnia 2013 r. Wniosek o wypłatę zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi dodatkowego urlopu macierzyńskiego osoba ta powinna złożyć najpóźniej 31 grudnia 2013 r. (wypłata zasiłku macierzyńskiego za ten okres rozpocznie się 1 stycznia 2014 r.), natomiast wniosek o wypłatę zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego powinien zostać złożony najpóźniej 11 lutego 2014 r. (wypłata zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi tego urlopu rozpocznie się 12 lutego 2014 r.).

Składanie wniosków o wypłatę zasiłku za kolejne okresy spowoduje, że zasiłek będzie wypłacany w wysokości 100% podstawy wymiaru za okres odpowiadający okresowi "podstawowego" i dodatkowego urlopu macierzyńskiego, zaś za okres urlopu rodzicielskiego - w wysokości 60% tej podstawy.

Osoba podlegająca ubezpieczeniu chorobowemu z tytułu prowadzonej działalności może wystąpić z wnioskiem o wypłatę zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający wszystkim ww. okresom urlopów, nie później niż w ciągu 14 dni po porodzie. W takiej sytuacji zasiłek macierzyński - za cały okres - będzie wypłacany w wysokości 80% podstawy wymiaru.